I. Phòng chống rét cho mạ và lúa sau cấyVới diện tích trà xuân sớm: Tập trung chủ yếu ở huyện Nho Quan, Gia Viễn và Tam Điệp, hiện này lúa đang trong giai đoạn bắt đầu đẻ nhánh, cần tiếp tục duy trì lớp nước mặt ruộng để tăng cường khả năng chống rét cũng như là giúp cho lúa đẻ nhánh tập trung khi thời tiết nắng ấm trở lại.Với diện tích lúa mới cấy: Cần tiếp tục duy trì lớp nước mặt từ 2 – 3 cm để giữ ấm chân lúa, tăng khả năng chống rét và khi thời tiết nắng ấm trở lại, cây lúa vươn lá mới và ra rễ trắng thì mới tiến hành chăm sóc, bón thúc như bình thường.Với diện tích lúa gieo thẳng: Tiếp tục duy trì nước ở rãnh, đảm bảo mặt luống luôn đủ ẩm, nếu có điều kiện dùng 5-7kg Supe lân/sào bón đều trên mặt luống để tăng cường khả năng chống rét.Với những diện tích mạ chưa cấy: Tiếp tục duy trì độ ẩm, che phủ nilon kín để giữ ấm cho mạ, khi thời tiết nắng ấm trở lại thì cần đóng mở nilon cho hợp lý, đặc biệt là phải luyện mạ trước khi cấy.Trong thời gian chờ đợi thời tiết nắng ấm trở lại, bà con cần đẩy nhanh tiến độ là đất, lấu đủ nước và chuẩn bị đầy đủ vật tư phân bón, tổ chức đánh bắt chuột và ốc bưu vàng trước khi cấ Khi thời tiết nắng ấm trở lại thì bà con cần huy động mọi nguồn lực để cấy nhanh, cấn gọn và cấy hết diện tích trong khung thời vụ tốt nhất.II. Phòng chống rét cho đàn vật nuôi:- Thứ 1 Về chuồng trại: chuồng trại phải được che chắn không để gió lùa trực tiếp vào đàn vật nuôi. Chỉ nên quét dọn, hạn chế rửa chuồng để nền chuồng được khô ráo. Có thể làm đệm lót sinh học từ men vi sinh kết hợp trấu, mùn cưa hoặc xơ vỏ cây keo, vv,…để giữ cho chuồng trại khô ráo và giữ ấm gia súc, gia cầm, giảm mùi hôi của chất thải -Thứ 2 về chăm sóc quản lý:Đối với đàn lợn, gà: Cung cấp đủ lượng thức ăn, nước uống.  Bổ sung thêm vitaminC, Bcomplex, men vi sinh nhằm nâng cao sức đề kháng. Sử dụng bóng hồng ngoại để sưởi úm gia cầm non, lợn con. Có thể đốt củi để sưởi nhưng cần đảm bảo an toàn không để gây ra hoả hoạn, ngộ độc khí hoặc làm bỏng vật nuôi. Đối với trâu bò: cung cấp lượng thức ăn thô xanh hàng ngày bằng 10% trọng lượng, Ví dụ trâu bò nặng 300 kg thì cho ăn lượng cỏ là 30 kg/con/ngày. Bổ sung thức ăn tinh bột như ngô, cám gạo từ 0,5- 3kg/con. Ngoài ra cho ăn thêm thức ăn ủ chua, rơm rạ 5-7 kg/con/ngày, Nhằm kích thích tiêu hoá, chống hiện tượng chướng hơi dạ cỏHàng ngày nên pha nước muối ấm cho uống với lượng là 5 gam/100 kg trọng lượng trâu, bò. Nhằm tăng sức đề kháng.Ngoài ra sử dụng bao tải, chăn cũ… may áo mặc cho trâu bò sao cho che được tối đa diện tích phần thân trâu bò. Tranh thủ thả khi thời tiết tạnh ráo có ánh nắng mặt trời và không được cho xuống nước.Đối với những ngày rét hại ( nhiệt độ dưới 120C) hoặc mưa phùn thì tuyệt đối không thả ra ngoài đồng.Hàng ngày theo dõi sức khoẻ đàn vật nuôi phát hiện sớm và cách ly những  con bị bệnh để có chế độ chăm sóc, điều trị phù hợp. Đối với trâu bò bị cước chân cần tiến hành xoa bóp bằng rượu gừng để lưu thông máu, cho vận động trong chuồng.Thường xuyên quét dọn và khử trùng chuồng trại, tiêu diệt các loại côn trùng, chuột hại.Báo cơ quan chức năng khi gia súc, gia cầm có biểu hiện ốm, chết để có biện pháp hỗ trợ xử lý kịp thờiIII. Phòng, chống rét cho con nuôi thủy sản:Trong những năm gần đây, nuôi trồng thủy sản nước ngọt tỉnh ta đang phát triển mạnh về diện tích, gia tăng năng suất và sản lượng; góp phần quan trọng trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân. Tuy nhiên, vào mùa Đông các hộ nuôi gặp nhiều khó khăn, bởi trong giai đoạn này thời tiết biến động lớn, sức đề kháng của cá suy giảm nên cá dễ bị nhiễm bệnh. Đặc biệt, khi rét đậm, rét hại kéo dài, nếu không chủ động phòng chống rét kịp thời, những loại cá chịu rét kém có thể sẽ bị chết hàng loạt. Vì vậy, để chủ động trong công tác chống rét cho con nuôi thủy sản, người nuôi cần thực hiện tốt một số biện pháp sau 1. Đối với một số điều kiện nuôi:- Nuôi trong bể: Đối với những cơ sở có hệ thống bể trong nhà thì nên nuôi thủy sản qua đông trong hệ thống bể. Bể nuôi đảm bảo có nguồn nước tốt, có sục khí, có hệ thống nâng nhiệt, đảm bảo nhiệt độ nước trong bể ≥ 200C. Đối với ương giống qua đông, nên nuôi trên bể để hạn chế thiệt hại - Nuôi trong ao: Ao nuôi thủy sản qua mùa đông cần chọn ao kín gió, hướng Bắc - Nam. Có nguồn nước sạch, cấp và thoát nước dễ dàng, dễ gây màu, chất đáy tốt. Bờ ao phải chắc chắn, không để bờ ao rò rỉ mất nước làm ao cạn, phải luôn giữ mực nước trong ao từ 2 - 2,5 m. - Nuôi trong ruộng lúa: Bờ ruộng chắc chắn, mương trong ruộng phải luôn giữ mực nước từ 1,2 m trở lên. 2. Chăm sóc, quản lý: a. Chế độ cho ăn:- Thời điểm trước khi mùa đông đến cần tăng cường bổ sung dinh dưỡng cho cá để cá khỏe, có sức đề kháng với bệnh tật và tăng khả năng chống chịu được với thời tiết lạnh kéo dài bằng cách cho cá ăn đầy đủ thức ăn đảm bảo về số lượng và chất lượng. - Khi nhiệt độ nước xuống dưới 18 0C, nên giảm 1/2 lượng thức ăn cho cá ăn. Khi nhiệt độ nước xuống thấp dưới 14 0C cần ngừng cho cá ăn vì ở ngưỡng nhiệt độ đó động vật  thủy sản gần như ngừng bắt mồi, nếu đưa thức ăn xuống sẽ gây ô nhiễm môi trường ao nuôi.- Khi nhiệt độ từ 14 0C trở lên, tranh  thủ cho cá ăn vào thời điểm nhiệt độ cao nhất trong ngày, bổ sung thêm vitamin C, B.complex vào thức ăn nhằm tăng sức đề kháng cho cá với lượng dùng từ 3 - 5 g/kg thức ăn. Với thức ăn công nghiệp nên chọn loại cám có hàm lượng đạm cao từ 28% trở lên để giúp cá hồi phục sức khỏe sau thời gian chống rét  - Định kỳ 2 lần/tháng sát khuẩn môi trường nước bằng vôi bột, với hàm lượng 1 - 2 kg vôi bột/100m2 - Khi thấy nước ao bị ô nhiễm, nên sử dụng các loại chế phẩm sinh học làm sạch nước cho ao nuôi như EM, Bioflock, BKC, VICATO...- Trong suốt thời gian trú đông, tuyệt đối không được dùng lưới, các loại phương tiện đánh bắt cá, tránh cá bị xây sát dẫn đến bị nhiễm bệnh.- Dọn sạch cỏ, rác trong ao và thức ăn thừa ở nơi cho cá ăn. Thường xuyên theo dõi diễn biến thời tiết để có hướng xử lý kịp thời khi có thay đổi bất thường xảy ra. - Người nuôi nên thường xuyên theo dõi diến biến thời tiết, tình trạng sức khỏe thủy sản nuôi và các yếu tố môi trường nhằm phát hiện kịp thời các hiện tượng bất thường và có biện pháp xử lý phù hợp. b. Quản lý về nhiệt độ nước, môi trường ao nuôi:  - Đối với ao nuôi: Làm khung giàn che kín ao bằng bạt nilon, lá dừa,… để tránh gió lùa đưa không khí lạnh làm nhiệt độ nước giảm thấp. Đối với những ao nuôi có diện tích nhỏ thì dùng tre làm giàn trên mặt ao che phủ kín bằng bạt nilon để tăng khả năng giữ nhiệt độ hoặc dùng các biện pháp nâng nhiệt chủ động: hệ thống nâng nhiệt dùng than, điện hoặc năng lượng mặt trời;- Đối với nuôi trong ruộng lúa: Mặt ruộng thả bèo tây hoặc làm sọt tránh rét: dùng các sọt đan bằng tre lấy rơm rạ dùng nước vôi phun vào sát trùng, phơi thật khô ấn đầy vào sọt, cắm cọc đơm sọt xuống đáy mương ở ruộng nuôi sau 10 - 15 ngày thấy rơm rạ đã bị phân hủy thì vớt lên tránh gây ô nhiễm môi trường ruộng nuôi - Với ếch: Làm hang cho ếch trú ẩn, hang làm bằng các ống nhựa, ống tre, có một đầu rỗng, các ống này dài 0.5 - 0.6m, đường kính 0.15 -0.16m, bó thành từng bó 5 - 6 cái cho ếch chui vào trú, ống đặt ở góc hoặc thành bờ ao, trên ống dùng rơm rạ phủ để chắn gió cho ếch. Nếu nuôi trong bể xi măng dùng bạt hoặc túi nilon phủ kín mặt bể tránh rét cho ếch; - Gây màu nước cho ao: Sử dụng chế phẩm sinh học gây màu nước nhằm hấp thụ tối đa nhiệt lượng mặt trời;- Các yếu tố môi trường: theo dõi chặt chẽ các yếu tố môi trường, đảm bảo các yếu tố môi trường phù hợp với sự tồn tại và phát triển của các đối tượng nuôi. 3. Phòng và trị một số loại bệnh:  Nhiệt độ thấp trong mùa đông là nguyên nhân làm cho một số loại bệnh phát triển gây bệnh cho cá.- Bệnh ngoại kí sinh: Cá bị bệnh, màu sắc cá trở nên nhạt, cá thích tập trung ở nơi có đường nước chảy vào. Bệnh xuất hiện khi mật độ nuôi dầy, điều kiện vệ sinh kém, thời tiết lạnh và mưa kéo dàiPhòng, trị bệnh: Thả nuôi mật độ vừa phải, tránh để ao bị ô nhiễm, dùng Chế phẩm sinh học chiết xuất từ lá xoan hoặc cây trâm bầu để trị bệnh.- Bệnh đốm đỏ: Thân và vùng bụng bị xuất huyết, vảy dựng lên, các gốc vây xuất huyết và ứ nước vàng. Bụng cá trương to chứa dịch và đỏ bầm, cá bơi lội lờ đờ chậm chạp, ít ăn hoặc bỏ ăn. Phòng, trị bệnh: Không nuôi mật độ quá dày, cho ăn đầy đủ về số lượng và chất lượng, môi trường ao nuôi luôn giữ ổn định và sạch sẽ. Định kỳ 15 ngày tạt vôi bột với lượng 3 kg/1.000 m3 (vôi hoà tan trong nước tạt đều khắp ao) - Bệnh nấm thủy mi: Khi nấm mới ký sinh, mắt thường khó nhìn thấy, phần cuối của sợi nấm đâm sâu vào thịt cá, phần đầu của sợi nấm lơ lửng trong nước. Khi bệnh phát triển nhiều xuất hiện những đám bông màu trắng, gây cho cá ngứa ngáy, cá thường tập trung ở những nơi có nước chảy.Phòng bệnh: Luôn giữ môi trường sống thuận lợi cho cá, nhất là vào những lúc trời lạnh, không để cá suy dinh dưỡng (thiếu ăn), không nuôi mật độ quá dày hoặc làm cá xây xát.Trị bệnh: Dùng thuốc tím (KMnO4) tạt đều xuống ao liều 3 - 5 g/m3 nước, hoặc dùng muối ăn tắm cho cá trong 15 phút Lưu ý: khi dùng thuốc phòng, trị bệnh:+ Không thay nước ao, cần giữ môi trường nước sạch và ổn định+ Không kéo cá, dồn cá+ Không cho cá ăn trước 1 ngày trước khi cho cá ăn thuốc phòng trị bệnh+ Lượng thức ăn trộn với thuốc giảm bằng một nửa so với ngày bình thường để bảo đảm cá sử dụng hết thức ăn