Sản xuất cây rau màu vụ Hè Thu diễn ra trong điều kiện thời tiết nắng nóng, mưa nhiều, đồng thời với thu hoạch lúa Xuân và chuẩn bị gieo cấy lúa Mùa. Việc bố trí sản xuất vụ Hè Thu là vụ trung gian giữa vụ Xuân với vụ Đông có ý nghĩa quan trọng trong công thức luân canh của năm. Để sản xuất đạt được hiệu quả cao cần lưu ý áp dụng một số biệp pháp kỹ thuật sau:

1. Thời vụ

    - Để đạt được hiệu quả kinh tế cao cần sản xuất các loại rau màu trái vụ, lệch vụ, thời vụ trồng từ tháng 5 đến tháng 8.

    - Căn cứ vào điều kiện khí hậu của địa phương bố trí thời vụ các cây trồng để hạn chế thiệt hại do mưa lớn hay nắng nóng gây ra.

2. Đất trồng

    - Vùng trồng nên quy hoạch tập trung, hệ thống thủy lợi tốt để chủ động trong việc tưới, tiêu  nước khi gặp điều kiện thời tiết bất thuận như mưa úng hay nắng hạn.

    - Chọn chân vàn cao, đất thịt nhẹ, dễ làm.

    * Xử lý đất:

    Đối với ruộng trồng màu nhiều vụ: Nên để đất nghỉ tối thiểu 15 ngày, đưa nước vào cày bừa ngả đất, rắc 20 - 30 kg vôi bột/sào Bắc Bộ.

    Để ruộng ngập nước ít nhất 10 ngày nhằm diệt dế, tuyến trùng và các nấm bệnh, tàn dư thực vật được phân hủy. 

    * Cày bừa lên luống

    Căn cứ vào thành phần cơ giới của đất. Đối với đất có thành phần cơ giới nhẹ đất dễ bị lì, gí nên làm đất khi đất còn hơi ướt, không làm kỹ để khi gặp mưa hoặc đưa nước vào ruộng đất trong luống vẫn thông thoáng, cây sinh trưởng phát triển tốt. Đối với đất thịt nặng thì cần làm đất kỹ, nhỏ, tơi.

    Căn cứ vào đặc điểm bộ rễ của cây trồng mà có kỹ thuật làm đất phù hợp. Đối với cây có bộ rễ chùm, ăn nông, làm đất kỹ hơn nhưng bảo đảm độ thoáng như các cây họ đậu. Đối với cây có bộ rễ khỏe, phát triển mạnh, ăn sâu, rộng, không làm đất kỹ, lật đất đến tầng đế cày, có thể chỉ làm đất ở phần đặt bầu và làm rãnh thoát nước như: Bí xanh, Ngô.

    Đối với cây chịu nước kém phải lên luống cao, làm luống mui rùa, làm rãnh thoát nước tốt.

3. Chọn giống

    - Nên sử dụng các giống lai F1 có thời gian sinh trưởng ngắn, chịu nóng tốt, chịu mưa, chống chịu sâu bệnh tốt.

    - Các hộ có trình độ thâm canh cao, có nguồn vốn đầu tư, nên trồng rau màu giống mới, cây cho giá trị kinh tế cao, áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác mới như: Công nghệ tưới nước thông minh, trồng cây trong nhà màng, kỹ thuật làm giàn cải tiến...

    - Làm bầu ươm cây giống: Thời tiết Hè Thu thường có mưa, nắng thất thường, thời vụ trồng có thể bị kéo dài nên cần làm bầu có kích thước to để có thể kéo dài thời gian cây giống trong bầu.

4. Bón phân và chăm sóc

    - Vụ Hè Thu mưa nhiều, nhiệt độ cao yêu cầu bón phân chuồng, phân hữu cơ, phân NPK phải bón sâu để hạn chế phân bón bị rửa trôi, bay hơi. Tăng lượng phân chuồng, phân lân và kali.

    - Sử dụng màng phủ nông nghiệp phủ mặt luống để giữ ẩm tốt, hạn chế rửa trôi phân bón, cỏ dại và sâu bệnh, giảm bức xạ nhiệt, chống úng cho cây…

    - Đối với cây họ Bầu bí, Đậu đũa: Làm giàn chắc chắn bằng tre hoặc kết hợp với lưới cước để giảm chi phí, giảm công lao động, hạn chế sâu bệnh hại, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

    Chú ý: Khi bón phân lót, nhất là phân đạm và kali cần bón sâu và xa gốc cây để hạn chế cây chết do xót phân khi gặp mưa to hoặc đưa nước vào ruộng sau trồng. Tuyệt đối không đổ phân bón trực tiếp vào gốc cây khi bón thúc. Việc làm này không những cây không hút được nhiều dinh dưỡng mà còn làm tăng mật độ vi khuẩn và nấm tập trung ở vùng gốc rễ tấn công cây trồng.

    - Lượng phân thúc nên chia thành nhiều lần để bón và chú ý tăng lượng kali ở mỗi lần bón để giúp cây cứng cáp hơn.

    - Các cây rau màu phần lớn là các cây trồng cạn, thường xuyên điều tiết nước bảo đảm đủ ẩm, tiêu thoát nước tốt sau mưa lớn, thực hiện tưới rãnh là chính, hạn chế tưới nước mặt luống để giảm sự phát sinh gây hại của nấm bệnh. Đưa nước vào ruộng sau 3 - 4 giờ rồi tháo cạn, đối với một số cây trồng như: Bí xanh, Mướp, Dưa chuột… có thể để mực nước nông trong rãnh.

5. Phòng trừ sâu bệnh

    Vụ Hè Thu, sâu bệnh phát sinh gây hại rau màu nhiều, cần thực hiện biện pháp phòng trừ tổng hợp, theo khuyến cáo của Chi cục trồng trọt và bảo vệ thực vật. Tăng cường sử dụng thuốc sinh học, thuốc thảo mộc, bảo đảm thời gian cách ly khi thu hoạch sản phẩm để bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo đảm sức khỏe người tiêu dùng. 

Đặng Thị Huyền - TT Khuyến nông